در این مطلب قصد داریم سطوح کنترلی هواپیما و تاثیرشان در پرواز را معرفی کنیم .
1 - ایلرون ( شهپر ) : سطوحی که باعث چرخش هواپیما به دور محور طولی هواپیما می شود . (عکس از ویکیپدیا )
الرون ها نزدیک به انتهای بال قرار دارند و به این صورت حرکت می کنند که با بالا رفتن یکی از آنها ایلرون بال دیگر به سمت پایین می آید . در عکس بالا ایلرون بال راست به سمت پایین است و ایلرون بال چپ بالا است و همانطور که می بینید هواپیما در حال چرخش به سمت راست است . به این حرکت رول می گویند .
2 - الویتور : سطوحی که باعث حرکت بالا و پایین نوک هواپیما می شوند .
(عکس از ویکیپدیا )
عکس بالا که تصویر دم هواپیمای ایریاس آ 380 است . بر روی دم افقی ( آبی رنگ ) الویتور ها ( elevator ) مشخص هستند . الویتور های دو سمت دم با هم بالا و پایین می روند و با این کار باعث اوج گیری و یا کاهش ارتفاع هواپیما می شوند . به این حرکت پیچ می گویند که دور محور عرض هواپیما انجام می شود .
3 - رادر : سطوحی که باعث حرکت هواپیما به چپ و یا راست می شوند بدون چرخش .
در عکس قبلی در دم عمودی هواپیما ( صورتی رنگ ) رادر ( rudder ) مشخص است . با حرکت رادر به چپ و یا راست هواپیما به آن سمت حرکت می کند . به این حرکت یاو می گویند که حول محور عمودی هواپیما انجام می گیرد .
(تصویر از ویکیپدیا )
در تصویر بالا سه حرکت اصلی هواپیما یعنی رول ( Roll ) حول محور افقی ، پیچ ( Pitch ) حول محور عرضی و یاو ( Yaw ) حول محور عمودی نشان داده شده است .